සිව් වැදෑරුම්

පිපෙන්නට කලියෙන් ම

ඉනික්බිති පිපුණාම

මොහොතකට ගැබ්බරව

අවසනදි මියන ඇය.........

1/500 sec. f/8 36mm

NIKON D5200

තෙත්බිම් ගැන කෙටියෙන්...

"තෙත් බිමක් කියලා තෙත් බිම් පිළිබඳ රැම්සා අර්ථකථනයේ සඳහන් වෙන්නේ බාදිය මට්ටමේ ඉඳලා මීටර් හයට අඩු මුහුදු ප‍්‍රදේශයත් ඇතුළත්ව ගලායන හෝ නිශ්චලව පවත්නා වූ මිරිදිය, කිවුල් දිය හෝ ලවණ දියෙන් තාවකාලිකව හෝ ස්ථිරව යට වී ඇති කෘතී‍්‍රම හෝ ස්වාභාවික වගුරු බිම්, විල්ලු, ජලාශ හෝ ජල මාර්ග, ඇල ඉඩම්, පිට ඉඩම්" යනුවෙනුයි.

Forest Preserves of Cook Country

 1971 ලෝක තෙත් බිම් දුරු කරලීමේ අරමුණින් රැම්සා සම්මුතියට අත්සන් තැබීමත් සමඟ වාර්ෂිකව පෙබරවාරි 02 වැනි දාට තෙත් බිම් දිනය සමරනවා. 1991 දී තමයි ශ්‍රී ලංකාව මේ සම්මුතියට අත්සන් තබන්නේ. මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාව තුළ රැම්සා තෙත්බිම් විදියට, බූන්දල අභය භූමිය, ආනවිලුන්දාව, මාදු ගඟ, වාන්කැලේ අභය භූමි සහ කුමන, විල්පත්තුව ජාතික වන උද්‍යාන නම්කර තිබෙනවා. ඒත් එක්කම ශ්‍රී ලංකාවේ තෙත් බිම් කාණ්ඩ තුනක් යටතේ වර්ග කරලාත් තිබෙනවා. ඒ තමයි

• ගංගා, ඇළදොළ, විල්ලු, මිරිදිය වගුරු, වනාන්තර ඇතුළත් අභ්‍යන්තර මිරිදිය තෙත්බිම්

• කුඹුරු, වැව්, ජලාශ ඇතුළත් කෘත්‍රිම තෙත්බිම් සහ

• මෝය, කඩොලාන, කලපු, කොරල් පර, මුහුදු තෘණ බිම් ඇතුළත් වන කරදිය තෙත් බිම්.

මූලිකව ම පාරිසරික සමතුලිතතාව පවත්වා ගැනීමට සෘජු දායකත්වයක් ඉටු කෙරෙන මෙම තෙත්බ්ම් වල පැවැත්ම සම්බන්ධයෙන් වර්තමානය වන විට ගැ‍ටලුකාරී තත්වයන් රැසක් උද්ගතව තිබෙනවා. ඒ සඳහා මුලිකවම බලපා තිබෙන්නේ අවිධිමත් මිනිස් ක‍්‍රියාකාරකම්. ඒ අතර

තෙත්බිම් ආශ‍්‍රිතව අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීම,

මිනිස් කටයුතු සඳහා තෙත්බිම් ගොඩ කිරීම,

තෙත්බිම් වල අනවසර ඉදිකිරීම් සිදු කිරීම හා

තෙත්බිම් වල පවත්නා ජෛව විවිධත්වයට හානිකර වන ආකාරයට කටයුතු කිරීම

කැපී පෙනෙන ගැටලූ බවට පත්ව තිබෙනවා. මොන තරම් විධි විධාන යෙදුවත් මිනිස්සු අවිධිමත් ආකාරයට සිදු කරනු ලබන මාලූ ඇල්ලීම් හා කඩොලාන ශාක කපා ඉවත් කිරීම දිනෙන් දින ඉහළ යමින් පවතිනවා. ඊට විකල්පයක් විදිහට මෑතකාලීනව පරිසර අධිකාරිය හා සමුද්‍රීය පරිසර ආරක්ෂක ඒකකයේ මුලිකත්වයෙන් කඩොලාන ශාක වගා කිරීමේ ව්‍යාපෘතියන් ද ක‍්‍රියාත්මක කරමින් පවතිනවා. රටට අවශ්‍ය පාරිසරික සමතුලිතතාව වගේ ම තවත් අතකට මිනිසාගේ එදිනෙදා පැවැත්මට විශාල දායකත්වයක් ලබා දෙන මේ පරිසර ප‍්‍රජාව, තවත් අතකට අපේ රටේ සංචාරක ආකර්ෂණය වැඩි කිරීමටත් ප‍්‍රබල දායකත්වයක් සපයනු ලබනවා.

ආපදා අවම කිරීම සඳහා තෙත්බිම්-Wetlands for disaster risk reduction යනුවෙනුයි 2017 වසරේ ලෝක තෙත් බිම් දිනයට තේමා වුණේ. තෙත්බිමක වටිනාකම නංවාලන වැඩසටහන් රාශියක් මේ සමග ක්‍රියාත්මක වුණා. නමුත් වර්ෂා සමයේ දී ශ්‍රී ලංකාවේ ඇතැම් ප්‍රදේශ ඉතා ඉක්මණින් ජලයෙන් යට වන තත්වයක් උදා වී ඇත. මේ තත්වය මිනිසුන්ගේ ජීවිතයට තර්ජනයක් වී හමාරය. තෙත්බිම් ගොඩකර යළි යළිත් ආපදා ගෙන්වා ගැනීමට ඔබත් කැමතිද? නැත්නම් ඊට නිසි පිළියම් යොදනවාද? කියන කාරණය අනිවාර්යයෙන් ම සිතා බැලිය යුතු කාලයයි මේ.

නලිනිකා ලක්ෂාණි

" මාවතේ සරසවි- පෙරළුණේ පිටු ජීවිතේ"

2017 මැයි 11 (මව්බිම- පාරදිගේ හි පළ වූවක්)

දැනුම කියන්නේ තත්පරයෙන් තත්පරයට වේගයෙන් වෙනස් වෙන දෙයක්. පොත් ලියන අය බොහෝ කාලයක් අරගෙන මේ දැනුම අකුරු කරනවා. සමහරු පිස්සුවෙන් වගේ මේ ලියන පොත් විකුණනවා. හැමදේම වගේ ඉතින් මේකත් චක‍්‍රයක්. දැනුම කියන්නේ මේ ලෝකේ තියෙන වටිනාම සම්පතක්නේ. ඒ සම්පත හොයන්න කැලණි කන්ද නගින බහින අය අතරට එක්වෙන්නට වරම් ලැබෙන්නේ මීට අවුරුදු තුන හමාරකට කලින්. බොහෝ වෙලාවට අද දකින මූණු හෙට දකින්නට නැති වුණත් සමහර මූණු කිහිපයක් නම් හැමදාම සුදු යකඩ වැට දිගේ යන අපට දකින්නට පුළුවන්. කැලණි සරසවි මාවතේ උදේ සවස කාලය පුරා දකින්නට ඇත්තේ මහත් කලබලකාරී බවින් පිරි ඝෝෂාකාරී පරිසරයක්. මේ මාවත දිගේ මිල කළ නොහැකි දැනුම සොයාගෙන යන එන අය අතරට දැනුම බෙදා දෙන්නට එක් වෙන අයත් බොහෝමයක් ඉන්නවා.

සමහර මාවත් වගේම ගොඩනැගිලි අලළා එකින් එකට සුවිශේෂී වූ ඉතිහාස කතා ගොඩ නැගෙනවා. ලිවිය හැකි කිව හැකි තොරතුරු වගේම කතා රැසක් හිමි පුද්ගලයන් වටේත් ඒ වගේ කතන්දර ගොඩ නැගෙන්නේ අසීමිතව. මේ කතාවට පාදක වෙන ආරියපාල මහතාගේ කතාව කාලණි සරසවි මාවතේ ඉතිහාස කතාවට ම අතුරු කතාවක් වාගේයි. වසර තිස් හයක පමණ කාලයක් පුරා සරසවි මාවත එක්තරා ආකාරයේ නැවතුම්පලක් කරගත් ඔහු මහමග පොත් වෙළෙන්දෙක්.
කැලණි සරසවි මාවතේ කැලණි කන්ද පටන් ගනිද්දි ම ඉන්නේ මේ මාවතේ පොත් වෙළෙන්දා. සුදු යකඩ වැටට හේත්තු වෙන්නට, කිසිම ආවරණයක් නැතිව, බිමට ඉටි කොළයක් එළාගෙන තමයි මොහු පොත් තියාගෙන ඉන්නේ. වැහි මන්දාරමෙන් අහස බර වුණු දවසක නම් බාගෙට ඇරුණු කාඞ්බෝඞ් පෙට්ටි කිහිපය තමයි ඔහුගේ එකම ආධාරකය. අපි අතින් පොතක් බිම වැටුණත් ආයෙත් අහුලා ගන්නේ වැඳලානේ. සැබැවින්ම පොත්වලට ගෞරව දක්වන්නේ වන්දනාමාන කිරීමෙන් ද කියන එක කතාබහ කළ යුතු තවත් කාරණයක්.

අපේ රටේ ගුරු-ගෝලයින් පමණක් නොව විවිධ රටවලින් පැමිණෙන විදේශීය ශිෂ්‍යයින් ද ආරියරත්න මහතාගේ හොඳ ම ගැණුම්කරුවන්. සැබැවින් ම ඔහු මාවත අයිනට වී හිඳිමින් විශාල පිරිසකගේ ප‍්‍රඥාව වර්ධනය කරවන්නට බුද්ධිය ලබා දෙන්නෙක්.

ඔහු සතුව ඇති පත පොතින් සෙස්සන් පෝෂණය කරන ගමන් ම ඔහුත් පොතින් ම ඉගෙන ගෙන තිබෙන දේවල් අසීමිතයි. ජීවිතයේ නොයෙක් හැල හැප්පීම් මැද නොවෙනස්ව දිවි ගෙවන ආරියපාල මහතා, සමාජයට සිදු කරන සුවිසල් සේවාව අපමණයි.

මේ වෙනකොට ලෝකයේ මහා පරිමාණ ව්‍යාපාරික මධ්‍යස්ථාන ඉදිවෙනවා. අව්වෙන් වැස්සෙන් බැට කමින් නිතරම පාහේ පීඩා විඳගෙන මේ කරන ජීවිකාව සරලයි වගේ කාටත් හිතෙනවා. ඒත් ඒක එහෙම නෑ කියලා ඔහුගේ කතාබහ හොඳ ම සාක්ෂ්‍ය සපයනවා. මාස්පතා පොත් ගන්නවුන්, පුරුද්දකට පොත් ගන්නවුන් ආරියපාලට නිතර කතා බහ කර යන්න එන්නේ ගණුදෙනුවට එහා ගියපු හිතවත්කම නිසාවෙන්. ජීවිතයේ සැඳෑ සමය ගෙවමින් සිටින ආරියපාල විවාහකයි. ඔහුගේ බිරිඳත් සමහර දවසට මාවත අයිනේ පොත් වෙළදසලට එන්නේ ඔහුගේ අත් උදව්වට.

මුද්‍රණයන් කිහිපයක් ඇති පොත්වල ප‍්‍රථම මුද්‍රණය පවා ඔහුට ඉතා හොඳින් මතකයි. සමහර පාඩම් පවා කිවූ විට පොත දීමට තරම් ඔහුගේ අවබෝධය පෘථුලයි. මාවතේ ආ ගිය බොහෝ පිරිස අතරින් නිතර ඔහුව සොයා ඇවිත් පොත් අරන් ගිය අය ඒවායේ තිබුණ දැනුම අරගෙන අද සමාජයේ ඉහළම තැන වැජඹෙනවා.

අවුරුදු ගාණක් කරගෙන ආපු මේ ව්‍යාපාරයට කණ කොකා හඬමින් ඉන්නවා. ඒ තාක්ෂණය හේතුවෙන්. ලේසි පහසුවට මුද්‍රිත මාධ්‍ය පරිගණකගත කළත් එයින් පීඩා විඳින්නන් බොහෝමයි. බොහෝ ශිෂ්‍යයින් පිරිසක් වර්තමානය වෙද්දි දැනුම සොයා යන්නේ අන්තර්ජාලයෙන්. අලූතින් පොතක් මිලදී අරගෙන කියවන ප‍්‍රවණතාවය බොහෝම අවමයි.තාක්ෂණික දියුණුව අතින් ක‍්‍රමිකව ලෝකය ඉදිරියට යද්දී පොත් වෙළ`දාමට අසුබ කාලයක් දවසක් අද උදා වෙලා. කාලය ඉන්නේ බොහෝ දේ වෙනස් කරමින් නොනවතින ගමනක. සෑම දෙයක් ම මේ වන විට දැවැන්ත පරිවර්තනයකට ලක් වෙලා හමාරයි. ඒත් එදා ඉඳන් තමන් තවමත් පරණ මිනිසකු ලෙස ජීවත්වෙලා ඉන්න එක ගැන මාවතේ පොත් වෙළෙන්දා සතුව කිසිදු පසුතැවීමක් හෝ කලකිරීමක් නම් නෑ.

සටහන සහ ඡායාරූප
-නලිනිකා ලක්ෂාණි-
http://epaper.mawbima.lk/Process/UploadTwo/e_paper/16495.jpg

අදටත් පවතින ම්ලේච්ඡ චාරිත්‍ර...

Real People: Liya Kebede is Waris Dirie in Movei of Desert Flower

ලිංගික ම්ලේච්ඡත්වය මේ ලෝකයේ අදටත් සිද්ධ වෙනවා. මිනිස් ඇස් පනාපිටම. ඒකට හොඳම හෙලිදරව්වක් තමයි ‘කාන්තාරයේ කුසුම’. සමහර විට ඔබ මේ පොත කියවලාත් ඇති. ඇස්තමේන්තුගත තොරතුරුවලට අනුව රටවල් තිහක පමණ මෙය සිදුවෙනවා. සෝමාලියාව, උගන්ඩාව, කෙන්යාව, එරිත‍්‍රියාව වැනි අප‍්‍රිකානු රටවල් ද ආරාබි රටවල්වල අදටත් කාන්තා ජනනේන්ද්‍රීය කොටස් සුන්නත්කරණය කිරීමේ ම්ලේච්ඡ චාරිත‍්‍රය පවතිනවා.

කාන්තා ජනනේන්ද්‍රිය කොටස් සුන්නත්කිරීමේ කාර්ය අනාගතයේ විවාහයට සූදානම් කිරීමක් ලෙසින් එකී රටවල සිදු කළ ද මෙහි ඇති අනාරක්ෂිත බව සහ සෞඛ්‍යාරක්ෂාවකින් තොර වීම හේතුවෙන් මිලියන ගණනක් දැරියන් අවධානමේ සිටින බවයි පැවසෙන්නේ. ඒ සඳහා යොදාගන්නා උපකරණවල ස්වරූපය පවා පොතේ සඳහන් වනවා. ගල් යුගයේ චාරිත‍්‍රයක් වශයෙන් සැලකිය හැකි මේ කර්තව්‍යය ලෝකයට හෙලි කරමින් එම තත්වයේ ඇති සංකීර්ණතාවය පහදමින් මීට එරෙහිව මේ වන විටත් වාරිස් ඩයරි කටයුතු කරනවා. කාන්තාරයේ කුසුම-Desert Flower ඇගේ ව්‍යාපෘතියේ නමයි.

වාරිස් ඩයරි කියන්නේ මේ කෘර වධ හිංසාවට වයස අවුරුදු පහේදී මුහුණ දුන් කෙනෙක්. මෝස්තර නිරූපන ශිල්පිනියක වන වාරිස් මේ වන විට කාන්තා ක‍්‍රියාකාරිනියක වශයෙන් කටයුතු කරනවා. මැය සිය ජීවිත කතාව ලෝකයට හෙලි කරන්නේ 1997 වසරේදීයි.වාරිස් ඩයරිගේ මේ නිර්ව්‍යාජ හෙලිදරව්වත් සමග මුලූ ලෝකයක් කම්පා වූ අතර ප‍්‍රාථමික සංස්කෘතික ලක්ෂණ රැකීමට වෙර දරන මෙවන් සමාජ තත්වයන් අදට ඔබිනවාද යන්න ඇය ප‍්‍රශ්න කළා.

එකී සමාජයන්ට කාන්තාවන් සිය විවාහයට සූදානම් වීම අරභයා සිදු කර ගත යුතු පුණ්‍ය කර්මයක් බදු වූ මෙකී චාරිත‍්‍රය කලාව" සාහිත්‍ය" තාක්ෂණය අතින් සීග‍්‍ර දියුණුවක් ලැබූ වර්තමානයට ගැලපෙනවාද යන්න සිතා බැලීම වටිනවා. එමෙන්ම එකී සමාජ ස්ථරයන් දැනුවත් කිරීමේ කාර්යය නූතන මාධ්‍යයේ සමාජ කාර්යම නේද? සෝමාලියාව කිවූ සැනින් සිහි වන සාගතයෙන් පීඩිත රටක දේශපාලනික අවුල් වියවුල් පමණක් නොවෙයි අසාමාන්‍ය සහ කෘර ගෝත‍්‍රික ලක්ෂණයන් ද ඇති බව සිතීමට ඇය කාලය දී හමාරයි. විවෘත නොවී කටයුතු කරන තාක් මෙවන් ගැටලුකාරී තත්වයන් නොවිසඳී ඒ ආකාරයෙන්ම පවතිනු ඇත.

නලිනිකා ලක්ෂාණි

චිකාගෝ නුවරදී...

මානව දයාවෙන් අග තැම්පත් පුද්ගලයන් බොහෝ පිරිසක් සමාජයේ හොයාගන්නට ලැබෙන්නේ නෑ. හොඳයි යැයි කිව හැකි මිනිසුන් ලොව අඩුයි. අපට පුළුවන් නම් තමන් ඉදිරියේ සිටින අයෙක් ඔහු හෝ ඇය ඉදිරියේ අගය කරන්න, නිසැකයෙන් තමන් සතු හොඳම ගුණාංගය එය වේවි. පිදිය යුත්තන් පිදීම වගේම අගය කළ යුත්තන් අගය කිරීම ද උතුම් ගුණධර්මයක්. මේ දිනවලදී වැඩිපුර කතාබහට ලක්වන පුද්ගලයෙක් ගැනයි මේ කතා බහ ගෙන එන්නේ.

ඇමරිකානු පාලන තන්ත‍්‍රය තුළ හතලිස් හතරවන ජනාධිපතිවරයා වූ බැරැක් ඔබාමා මහතා මානව දයාවෙන් පිරිපුන් බව මාධ්‍යයෙන් නිරන්තර අවධානයට ලක් වුණා. ඇමරිකාවේ ප‍්‍රථම කළු ජාතික ජනාධිපතිවරයා ද වන ඔහු වසර අටක පාලන ධූරයක් දැරුවා. එළඹුණු 2017 වසරේ ජනවාරි 10 වන දින චිකාගෝ නුවර පැවති උත්සව සභාවක ඔහු කළ ප‍්‍රකාශයක් මේ දිනවල සමාජ මාධ්‍ය පුරා පැතිරෙනවා. ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් සමුගැනීමට පෙර ඔහු කළ සමුගැනීමේ කතාව එයයි. ජනාධිපති ධූරය දරමින් සිට සිය ජනතාව අමතමින් අවසන් කතාව සිදු කිරීමට චිකාගෝ නුවර තෝරා ගත්තේ ද සිය ජීවිතයේ මුල් කාලයේ සිදුවීම් රැසක් සමග ඒ නගරය සමීප නිසාය.

ඒ ගැන කතා කරන්න කලින් බැරැුක් ඔබාමාගේ ළමා කාලය ගැන කතා කළොත් ඔහුගේ ජීවිතයත් දුක් කම්කටොලූ මැදින් ආ ජීවිතයක් බවයි අදුරගන්න පුළුවන් වෙන්නේ. හවායි දූපතේ හොනලූලූවලදී ඔහු ඉපදෙනකොට පුංචි ඔබාමාගේ පියා හවායි විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉගෙන ගනිමින් තමයි පසු වෙලා තියෙන්නේ. ඔබාමාට වයස අවුරුදු දෙක සම්පූර්ණ වන විට ඔහුගේ පියා වෙනත් විවාහයක් සිදු කරගන්නවා. පුංචි ඔබාමා සිය මව සමග ඉන්දුනීසියාවට යන්නේ මවගේ දෙවනි විවාහයත් සමගයි. මේ විදිහට වයස දහයේදී නැවත වාරයක් හවායි දූපතට පැමිණෙන ඔහු 1993 වසරේදී ක්‍රෙන්ස් දිකාගෝ බිස්නස් සමාගම විසින් වයස අවුරුදු 40ට අඩු බලවත්ම පුද්ගලයින් දසදෙනා අතරට ඔබාමා නම් කරනවා. මේ විදිහට ඔහු හාවර්ඞ් නීති විද්‍යාලයට ඇතුලත් වෙනවා. මේ ආකාරයට තමයි ඔබාමා ක‍්‍රමයෙන් දේශපාලනයට යොමු වෙන්නේ.

සංවේදී වෙනවා නම් සංවේදී වෙන්න අවශ්‍ය වන්නේ යම් කෙනෙකුගේ දුක්බර අතීතයට නොවේ. අපිට පුළුවන් නම් සංවේදී කාරණාවකින් අපේ ජීවිතයටත් ශක්තියක් ගන්න, ඒ තරම් වටිනා දෙයක් ලොව තවත් නැති වේවි. ජීවිතය කියන්නේම අලූත් පාඩම් උගන්වන පාඩම් පොතක් කියලයි ඒ කාරණාවේදි අපි හිතන්න ඕන. දැන් ඔබාමාගේ කතාවට ආයෙත් අපි යමු.

කලින් කියපු සිදුවීම ගැන කතා කළොත් ඔහු පසුගිය දිනකදී චිකාගෝ නුවරදී කළ කතාවේ එක් අවස්ථාවක් මුළු පේ‍්‍රක්ෂකාගාරයම හඩවනවා. ඔබාමාගේ බිරිඳ මිචෙල් ඔබාමා සහ මාලියා ඔබාමා කියන එක් දුවෙකුත් පේ‍්‍රක්ෂකාගාරයේ ඉදිරි පෙළ අසුන් ගෙන සිටිනවා. ‘මගේ බිරිඳ, මගේ දරුවන්ගේ මව පමණක් නොවෙයි, මගේ හොඳම මිතුරියත් ඔබයි’. ඒ වගේම මාලියා සහ සාෂා කියන දියණියන් දෙදෙනා ගැනත් ඔහු සඳහන් කරන්නේ හැගුම්බරවයි. මාලියාගේ සහ සාෂාගේ පියා වීම ආඩම්බරයක් බවත් ඔවුන් දෙදෙනාට ප‍්‍රණාමය පුද කරන බවත් ඔබාමාගේ කතාවට ඇතුළත් වුණා. මේ අවස්ථාව ඉතාමත් සංවේදි අවස්ථාවක් වන්නේ ලොව කිසිදු ජනාධිපතිවරයෙක් මෙවැනි ආකාරයේ කතාබහක යෙදී නොමැති නිසාවෙන් විය හැකියි. කාර්යබහුල වූ ජනාධිපති ජීවිතයේදී ඒ සියල්ල ඉවසා දරා සිටියාට බැරැක් ඔබාමා සිය පවුලට හදවතින්ම ප‍්‍රණාමය පළ කළා. මේ කතාව මාධ්‍ය පුරා විසිරී ගියේ දේශපාලන ප‍්‍රචාරන ක‍්‍රියාවලිය අභිබවා ගිය සංවේදී මොහොතක් වූ නිසාය.

නලිනිකා ලක්ෂාණි

ප‍්‍රශ්න එන්නේ ම ජීවිතය දිනවන්න..

ප‍්‍රශ්න එන්නේ ම ජීවිතය දිනවන්න...........

“ලොවෙන් එකෙක් එක් දෙයකට වෙයි සමත” කියලා කියන්නේ කට කහනවට නෙවෙයි. අපිට එකපාරටම පේන්නෙ නැති දේවල් ගොඩක් හොඳට ඇස් ඇරලා බැලූවොත් හොයාගන්න පුළුවන්. එහෙම හොයාගත්ත අයත් ජීවත්ව ඉන්නවා වගේම නොනවතින ගමනක ගිහින් ජීවිතය දිනපු අයත් මේ ලෝකේ ඉන්නවා. සරලවම කිවුවොත් ජීවිතය අපි හිතන තරම් ලේසියෙන් දිනන්න පුළුවන් දෙයක් නෙවෙයි. හැබැයි උත්සහවන්න බව වගේම වාසනා ගුණ මහිමය කියන දෙකටම පුළුවන් අපිව ඉහළටම අරන් යන්න. නිහඬ සිනමා යුගය අවදි කළ ඒ වගේ පුද්ගලයෙක් අපට හමුවෙනවා. අපි කතා කරමු ඔහු ගැන.

දුප්පත්කම දෝතට අරගෙන ඉපදුණු චාලිගේ කුඩා කාලය අති දුෂ්කර විදිහට තමයි ගෙවෙන්නේ. 1889 අපේ‍්‍රල් මාසයේ 16 වන දින එංගලන්තයේ ලන්ඩන් නුවර චාල්ස් ස්පෙන්සර් චැප්ලින් සහ හැනා හිල් චැප්ලින්ට දාවයි චාලි උපදින්නේ. දෙමාපියන් සංගීත ශාලාවල ගීත ගායනා කර මුදල් සෙවූ අතර චාලිගේ පියා බීමත්කමට ඇබ්බැහි වන්නේ අකාලයේය. ඔහු චාලි, චාලිගේ මව සහ චාලිගේ සහෝදරයා අත්හැර යන්නේ ඉන්පසුවය. චාලිගේ අම්මා සංගීත ශාලාවල ගීත ගායනා කරමින් සිටියදී ඇගේ හඬ දුර්වල වී යන්නේ නොසිතූ පරිද්දෙන්. මේක ගහෙන් වැටුණු මිනිහට ගොනා ඇන්නා වගේ සිද්ධියක් බවට පත් වෙනකොට චාලිගේ අම්මා මානසික වියවුලකට පත් වෙනවා. චාලිටත්, අම්මාටත්, සහෝදරයාටත් මාසයේ අන්තිම සතිය වෙනකොට ඉන්න කුලී ගෙදරින් එළියට බහින් සිද්ධ වෙන්නේ කුලිට ගෙවා ගන්න බැරිවන විටයි. ඔවුන් උද්‍යාන බංකුවල, මාවත් අයිනේ දිවි ගෙවන්නටත් හුරු වෙනවා. කොහොම වුණත් චාලිට සහ සොයුරා වන සිඞ්නිට සිද්ධ වන්නේ අනාථ නිවාසයකට යාමටයි. බොහෝ කාලයක් ඔවුන්ට සිදු වූයේ කුසගින්නේ වේලෙන්න. පාසල් යාමත් අත්හරින චාලි ඉන්පසුව ක‍්‍රමයෙන් කලාවට යොමු වෙනවා. චාලි රංගනයෙන් දායකත්වය දක්වපු චිත‍්‍රපට අතර The Kid, The woman in Paris, The Gold rush, The circus, City Lights, Modern Times, The Great Dictator, Limelight ආදී චිත‍්‍රපට ප‍්‍රධානයි. 1917 පමණ වෙනකොට චාලි, ස්වාධීන චිත‍්‍රපට නිශ්පාදකවරයෙක් වීමට තීරණය කරනවා. චාලි චැප්ලින් ජනප‍්‍රිය වන විට ඔහු පැළඳූ තොප්පියේ විලාසිතාව, චැප්ලින් බෝනික්කන්, චැප්ලින් සෙල්ලම් බඩු, පැළඳූ ටයි එක, මේස් එකේ විලාසිතාව ඉතාමත් ප‍්‍රසිද්ධ වුණා. ලෝ සුපතළ චාලි චැප්ලින් ලක්ෂපතියෙක් වන්නේ චිත‍්‍රපට ක්ෂේත‍්‍රයේ රැඳීමෙන්. නළුවෙක්. චිත‍්‍රපට අධ්‍යක්ෂකවරයෙක්, තිර පිටපත් රචකයෙක් විදිහට ඔහු ලොවට කළ සේවාව ඉතාමත් වටිනවා.

අපි දන්න දේවල් ඇතුළේ නොදන්න දේවල් ගොඩක් තියෙන බව ඉගෙන ගන්න චාලිගේ කතාව වටිනවා. ඒ වගේම වැටී වැටී ජීවිතය දිනන්න හයියක් හොයන වුන් වැටී වැටීම ජීවිතය හොයා ගනීවි මේ වගේ ජීවිත කතා දිහා බලලා. හැබැයි හැමදේම දැන ඉගෙන ගන්න එකයි සේරටම වැඩියෙන් වටින්නේ. දුෂ්කරතා එන්නේම ජීවිතය දිනවන්න බව චාලි උගන්වා හමාරයි.

නලිනිකා ලක්ෂාණි

ශක්තිමත්ව නැගී සිටින්න....

කාර්යබහුල වෙලාවක ඔබට ඔබේ අත් පා අහිමි වූවා යැයි සිතන්න. මැවී පෙන්නේ ඇවිදීමට හෝ අත්‍යවශ්‍ය කිසිදු කාර්යක් ඉටු කර ගැනීමට නොහැකිව ලතැවෙන ස්වරූපයක් නේද? එහෙම වුණොත් කොතරම් නම් අපහසුතාවයකට වගේම වියවුලකට ඔබ පත් වේවිද? නමුත් කාලානුරූපව මේ තත්වයට හුරු වේවි කියා හිතන්නත් පුළුවන්. හැබැයි ජීවිතේ සාර්ථකභාවය කෙසේ වේවිද කියා නම් හිතන්න ටිකක් අමාරුයි නේද මේ කතා කරන්නේ උපතින්ම අත් පා අහිමි වූ පුද්ගලයෙක් ගැනයි. මෙවැනි මිනිසුන් කොතෙක් නම් මේ ලොව ඇතිද? 

Nicholas James Vujicic කියන්නේ ධෛර්යවන්තව කතා කිරීමට දක්ෂ පුද්ගලයෙක්. මොහුව මාධ්‍ය හරහා ලෝකෙට හඳුන්වලා දුන්නේ Nick Vujicic  කියලා. Nick කියන්නේ අන්වර්ථ නාමය. ඔහුට පුළුවන් මිනිසුන්ගේ හිත් දිනාගන්න පුළුවන් විදිහට කතා කරන්න. අන්තර්ජාලය පුරා සහ මාධ්‍ය පුරා මොහුගේ වීඩියෝ ප‍්‍රචාරය වෙනවා. ඒ වගේම මහජන කථනය වගේ පාඩම් මාලා වලට මේ කතා උපයෝගි කරගන්න තරම් නික්ගේ කතා කිරීමේ හැකියාව ප‍්‍රබලයි. 

ආබාධිත තත්වයක් කියන්නේ නොහැකියාවක් නොවෙයි. බාහිර ශරීරාංගයන්ගෙන් පර්පූර්ණ මිනිසෙකුට කරන්න බැරි බොහෝමයක් දේවල් උපතින්ම ශරීරාවයව අහිමි වූවන් කරන බවට හො`දම සාක්ෂිය නික්.  ඕස්ෙටේ‍්‍රලියාවේ මෙල්බර්න් නුවර ඉපදෙන නික් ඉපදෙන්නත් කලින් ඔහුගේ මව දැනගෙන ඉදලා තියනවා නික් ඉපදෙන්නේ බාහු සහ කකුල් නොමැතිව කියලා. නික්ගේ කුඩා අවධිය ගෙවිලා තියෙන්නේ දුෂ්කරතා ගොඩක් මැද්දෙන්. රජයේ පාසලකට ඔහුව ඇතුළත් කර ගැනීමට පවා නොහැකි වෙලා තියෙන්නේ මේ ආබාධිත තත්වය හේතුවෙන්. නීති විෂය මාලාවෙන් අධ්‍යාපනය හදාරන්න ආසාවෙන් හිටපු නික්ට සිදුවෙන්නේ වාණිජ විෂයෙන් අධ්‍යාපනය ලබන්න. අවසානයේදී ඔහු ගණකාධිකරණය සහ මූල්‍යමය සැලසුම්කරණයෙන්  ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ ග‍්‍රිෆිත් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් උපාධියක් ලබා ගන්නවා. අවුරුදු 19 වනවිට ඔහුගේ ජීවිතය ආශ‍්‍රය කරගනිමින් ලෝකය වටා සිටින මිනිසුන් සිය කතාවෙන් ධෛර්යවන්තව නගා සිටුවීමට නික් පටන් ගන්නවා.

දෙවියන් වහන්සේගෙන් ඔහු ඇයැද සිටියේ සාමාන්‍ය මිනිස්සන්ට වගේම ඔහුටත් අත් සහ කකුල් ලබා දෙන ලෙසයි. දිනක් ඔහුගේ මව පුවත්පතක තිබූ තවත් ආබාධිත පුද්ගලයකු පිළිබඳ ලියවුණු ලිපියක් නික් අතට දෙන්නේ ඔහුගේ ජීවිතයේ හැරවුම් ලක්ෂය සනිටුහන් කරමින්. ජීවිතය වෙනස් කරගන්නට නික් හිතන්නේ ඉන් අනතුරුවයි. පාදවල ඇගිලි කිහිපයක් පමණක් ඇති නික් එහි උදව්වෙන් මිනිත්තුවට වචන 45ක් ටයිප් කිරීමට තරම් දක්ෂයකු බවට පත් වෙනවා. ඔහුගේ හිස පීරා ගැනීමට, පිහිනීමට, වතුර වීදුරුවක් අල්ලා ගැනීමට, ඩ‍්‍රම්ස් පෙඞ්ල් එකක් වාදනය කිරීමට, දත් මැද ගැනීමට, දුරකථනයෙන් ඇමතීමට ආදි කාර්යන් කිරීමට නික්ට ක‍්‍රමයෙන් හුරු පුරුදු වෙනවා. 

2005 වසරේදී Young Australian of the year  බවට පත් වන්නේද නික්. 2012 වසරේදී ඔහු තම ආදරවන්තිය සමග විවාහ ගිවිස ගන්නවා. ඇය තමයි  Kanae Miyahara. ඔවුන්ට මේ වනවිට දරුවන් දෙදෙනෙක් සිටිනවා. ඔහු විසින් ලියූ පොත් අතර Life Without Limbs: The Incredible Power of Faith in Action, Love Without Limits: A Remarkable Story of True Love Conquering All and Stand Strong  ආදිය ඉතාමත් වේගයෙන් ජනතාව වැළඳ ගත්තා. ලෝකය පුරා රටවල් 58ක මේ වන විට ඔහු සංචාරය කරලා තියනවා.Attitude In Altitude (AIA)  කියන්නේ නික්ගේ වෙබ් සයිට් එක. 2007දී ඔහු මෙය ආරම්භ කරන්නේ ලෝකය වටා සිටින මිනිසුන්ගේ ධනාත්මක චින්තනය දල්වාලන අරමුණින්. 

ජීවිතය පුරාවටම අපට නොයෙක් මිනිසුන් හමු වේවි. ඒ මිනිසුන් ළඟත් අපි මොහොතක් හරි නැවතුණොත් ජීවිතේටම අමතක නොවෙන දේවල් ගොඩක් ඔවුන්ගෙන් ඉගෙන ගන්න ලැබෙනවා නියතයි.

නලිනිකා ලක්ෂාණි

(මව්බිම යං හි පළ වූවකි)

තෛයි පොන්ගල්....

Pongal Festival in Thirunelveli-Kathmandu 2017 (Mani Prabhu's Photo)

අස්වනු නෙලීමේ උත්සවය යන නමින් හඳුන්වන පොන්ගල් උත්සවය යෙදෙන්නේ අවුරුද්දේ පළවෙනි මාසයට. දමිළ වචනයට අනුව පොන්ගල් කියන්නේ 'උතුරා යාම' එහෙමත් නැත්නම් 'පිටාර ගැලීම' කියන තේරුම. සාරවත් අස්වැන්න ගොවියාට ලබා ගැනීමට හැකිවීම වෙනුවෙන් හිරු දෙවියන්,වැස්ස සහ අස්වනු සකස් කිරීමට දායක වන සතුන් පිදීම තමයි මෙහිදී කරන්නේ. හින්දු භක්තිකයන් විසින් වසරේ පළමු අස්වැන්න මේ විදිමට සූර්ය දෙවියන් උදෙසා පූජා කරනු ලබනවා. දින ගණනාවක් තිස්සේ හින්දු ජනතාව පොන්ගල් අවුරුද්ද වෙනුවෙන් සූදානම් වෙනවා. අලුත් ඇඳුම් මිළදී ගැනීම, නිවෙස් පිරිසිදු කිරීම, රසකැවිලි පිළියල කිරීම ඔවුන්ගේ කටයුතු අතර ප්‍රධානයි.

කොහොම වුණත් පොන්ගල්වලට තමිල්නාඩු ප්‍රසිද්ධ බව කවුරුත් දන්න කාරණයක්. මොකද පොන්ගල් උත්සවය ආරම්භ වන්නේ තමිල්නාඩුවෙන් කියලයි සඳහන් වෙන්නේ. තමිල්නාඩු ප්‍රාන්තයේ තිරුනෙල්වෙලි ප්‍රදේශයේ මිත්‍රෙයක් සඳහන් කරපු විදිහට ඒ අය පොන්ගල් සමරන්නේ දින හතරකදී. ඒ දින හතර නම් කරන්නේ,

පළමු දිනය 'භෝගී දිනයේදී' පරණ සියලු පරණ ඇදුම් ආදිය පුලුස්සා පරණ දේවල් අමතක කර අලුත් දිනයක් ප්‍රාර්ථනා කරන බවත්, දෙවන දිනය 'තෛයි පොන්ගල්' දිනය හෙවත් ප්‍රධාන දිනය බවත්, තුන්වන දිනය 'මට්ටු පොන්ගල්' දිනයේදී සිය ගවයින් පිරිසිදු කිරීම, ඔවුන්ට ස්තූති කිරීම සහ වන්දනා කිරීම ආදියත්, හතරවන දිනය 'කන්නම් පොන්ගල්' දිනයේදී සියලු නෑදෑ හිත මිතුරන් හා සතුටු වන බවයි ඔහු පැවසුවේ. තමිල්නාඩුවේ ජනවාරි 14 වන සෑම දිනයම තෛයි පොන්ගල් දිනයට වෙන්වෙලා තියනවා.

'පොන්ගල් බත' තෛයි පොන්ගල් උත්සවයේදී සුවිශේෂිතම ආහාරයයි. සහල්, කිරි සහ දුඹුරු සීනි හෝ හකුරු, කජු ආදිය යොදමින් සකසන මේ ආහාරය හිරු දෙවියන් උදෙසා පුදනවා.  සම්ප්‍රදායට අනුව මේ ආහාරය 'පොන්ගල්' කියලා හඳුන්වනවා. ඒ අතර වඩේ, මුරුක්කු, පායාසම් ඥාතීන් අතර බෙදා හදා ගන්නවා. ගොවියන් තමන්ට ගොවිතැනේදී උදව් කරන ගවයින් පිරිසිදු කරමින් ඔවුන් වර්ණ කරමින්, සීනු සහ මල් ආදිය එල්ලමින්, රසකැවිලි කවමින් හෝ උක්දඩු ආදිය කවමින් ගවයින්ට සලකයි. ඇතැම් පුද්ගලයින් සිය ගවයින්ගේ අං සරසන්නේ රත්තරනින්.

අසම්මත වුවත් පේ‍්‍රමය, පේ‍්‍රමයමයි....

ජීවිතේ සමහර සිදුවීම් තියනවා අපේ හිත් හාරලා අවුස්සන. මේ සිදුවීම්වලට පුළුවන් අපේ ජීවිත වෙනස් කරන්න. ඒ වෙනස් කිරීම් සියල්ල හොඳ විදිහටම වෙනවා නම් තමයි වඩාත් හොඳ. ඒත් හොඳම විදිහට සිදු නොවී නොහිතන විදිහටත් සිද්ධ වෙන එකයි සාමාන්‍ය ලෝක ස්වභාවය. මේ එක එක සිදුවීම්වලදී අපි ගන්න තීරණ අපිට විතරක් නෙවෙයි, අනිත් අයටත් බලපානවාද කියන එකයි අපි හිතන්න අවශ්‍යය. 

පේ‍්‍රමය ගැන කියවෙන කතා බොහෝමයක් තියනවා. මේ අතරින් සත්‍ය කතා, පුරාණෝක්ති, සුරංගනා කතා, ප‍්‍රබන්ධමය කතා, ඉතිහාසමය කතා අහලා පුරුදුයි. අලුත් පරම්පරාව ඇතුළුව මුලූ සමාජ පන්තියම ගත්තම පේ‍්‍රමයට සමීප නොවුණු කෙනෙක් අහම්බකාරකයෙක් මිසක් වෙන නාමයකින් නම් හඳුන්වන්න බෑ කියලයි  මට හිතෙන්නේ. 

වචනයෙන් ඍජුව ප‍්‍රකාශ කරන්නට නොහැකි හැඟීම් ගීතයෙන් එළියට එන්නේ අමුතුම ආකාරයට. ‘ගීතය’ භාවයන් හෙළි කරනවා. හැගුම් පුබුදුවනවා. සොදුරු මිනිසුන්ගේ ආත්මයන් අවදි කරනවා. මේ කතා කරන්න යන්නේ පේ‍්‍රමයේත්, අසම්මත පේ‍්‍රම කතාවක් ගැන.... ඒ ‘දස්කොන් ප‍්‍රමිලා ප්‍රේමය’.

ගීත නිර්මාණවලට නොයෙකුත් කතා පුවත් තේමා වන්නට පුළුවන්. ඒ ජීවිතානුභූතීන්, සමාජ සිදුවීම් ආදිය. මේ අතරිනුත් ජනශ‍්‍රැතියේ පුරාණෝක්ති ඇසුරින් නිර්මාණය වන ගීත නිර්මාණයන් ද තියනවා. දස්කොන් සහ ප‍්‍රමිලාවන් අපේ රටේ ශ‍්‍රී වීර පරාක‍්‍රම නරේන්ද්‍රසිංහ රජ සමයේ සිටි යුවළක්. මොවුන් සම්බන්ධයෙන් සමාජීය වටිනාකමක් නැති බව හැඟුණත්, කලා නිර්මාණයන් රැුසකට දස්කොන් සහ ප‍්‍රමිලාවන්ගේ කතා පුවත් අනුභූතින් වෙලා තියනවා. ප‍්‍රමිලාවන් ශ‍්‍රී වීර පරාක‍්‍රම නරේන්ද්‍රසිංහ රජුගේ බිසව වෙද්දි දස්කොන්, ශ‍්‍රී වීර පරාක‍්‍රම නරේන්ද්‍රජසිංහ රජුගේ මහාධිකාරම් වෙනවා. දස්කොන් මහාධිකාරම් කවියෙහි දක්ෂයකු බවයි සඳහන් වෙන්නේ. ඒ විතරක් නෙවෙයි ප‍්‍රමිලාවන් සහ දස්කොන් අසම්මත ප්‍රේමයකින් බැඳී සිටි බව ද ඒ හා සමවම ප‍්‍රකටයි. මේ පේ‍්‍රමය හෙමින් දළුලා වැඩුණු බවයි ඉතිහාසයේ සඳහන් වෙන්නේ. ප‍්‍රමිලාවන් හමුවීම දුෂ්කර වුණත් කෙසේ හෝ මේ දෙදෙනා කවි හුවමාරු කර ගන්නවා. පේ‍්‍රමයත් කවියෙන්. මේ පේ‍්‍රමය ගීත නිර්මාණ අතරට ගත් නිර්මාණකරුවන් රැසක් ඉන්නවා. දස්කොන්- ප‍්‍රමිලා පේ‍්‍රමයට අනතුරු ඇගවෙන්නේ රජුට මේ රහස් පෙම සැලවූ වහායි. අවසානයේ දස්කොන්ට මරණ දඩුවම හිමි වීමෙන් මේ සෙල්ලම කෙලවර වෙනවා. ප‍්‍රමිලාවනුත් නියගලා අල මතින් දිවි තොර කරගන්නේ පේ‍්‍රම වියෝව දරාගත නොහැකි තැනදීයි.

මේ පේ‍්‍රමය මේ තරම් ප‍්‍රකට වෙන්නේ දස්කොන්ගේ මරණය නිසාදැයි විටක මට හැගෙනවා. මරණයෙන් කෙලවර නොවුණා නම් මෙතරම් ප‍්‍රකට නොවන්නටත්  ඉඩ තිබුණා වෙන්න පුළුවන්. මරණයෙන් කෙලවර නොවුණු මෙවැනි පෙම් කතා කොතෙක් නම් මේ ලොව ඇතිද? ‘නැත ලොවේ අන් රසඳුනා- ආදරේ සේ සුවදෙනා’ සරච්චන්ද්‍රයන් විලාසිනියකගේ පේ‍්‍රමය කෘතියේ ලියන්නේ එසේයි.

රාත‍්‍රිය අපෙයි දස්කොන්... තවත් නෑ හිතේ අස්කොන්

පෙම් සිනා තෙපුල් අස්කොන්...පිච්ච මල් සුදුයි දස්කොන් 

ආදරේ රහයි දස්කොන්...

ආදරේ දෙතොල් පිරිලා..රෝස මල් රතුයි ප‍්‍රමිලා

වද මලින් ගෙතූ මල්දම්.. තිස් පැයේ පෙනේ මැවිලා

ආදරේ රුදුයි ප‍්‍රමිලා...

විප‍්‍රයෝගය...... කෙතරම් වේදනාකාරීද? වෙන්වීම නොවෙද මේ තරම් අපූරු ගී බිහි කරේ. සම්ප‍්‍රයෝගය සුමිහිරියි... එය විඳින තුරු විප‍්‍රයෝගය සිහියට නොනඟේ. අසම්මත වුවත් පේ‍්‍රමය, පේ‍්‍රමයමයි. අසම්මත හෝ අසම්මත බව තීරණය වන්නේත් සමාජය එය පිළිගන්නා හෝ නොගන්නා ආකාරය මතයි. අපිට අසම්මත දේ ලොව අන් රටකට සම්මත වෙන්න පුළුවන්. මෙයයි ලෝක ධර්මය. 

නලිනිකා ලක්ෂාණි.