ළඟම ලිපිය

Thursday, October 27, 2016

දහස් ගණන් වැන්දඹුවෝ.......

කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ නාට්‍ය හා රංග කලා අධ්‍යයන අංශයේ සහකාර කථිකාචාර්යවරයක් ලෙසින් සංජීව ගුණරත්නයන් දැනට සේවය කරයි. තරුණ නාට්‍යවේදියෙකු වශයෙන් හඳුනාගත හැකි මොහු විශ්වවිද්‍යාලයේ අවසාන වසර අධ්‍යාපනය ලබන විට දහස් ගණන් වැන්දඹුවෝ (පරිවර්තිත) නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂණය කර ඇත්තේ නාට්‍ය හා රංග කලා අධ්‍යයන අංශයේ විෂයානුබද්ධ කණ්ඩායම් ප්‍රායෝගික පරීක්ෂණයක් වෙනුවෙනි. ඔහු සමඟ කළ කෙටි සංවාද සටහනක් මෙසේය.
ඡායාරූප : හේමන්ත අරුණසිරි

  •          මේ නාට්‍යයේ අන්තර්ගතය වන්නේ කුමන පසුබිමක් ?

දේශපාලන සන්දර්භයක් තුළින් බිහිවූ  මෙම නාට්‍යයේ  මුල් කෘතිය තමයි ඇමරිකානු නාට්‍ය රචක එරියල් ඩෝර්ෆ්මාන් විසින් රචිත Widows කෘතිය. 1970 දශකයේ දී චිලී දේශයේ සරුසාර කෙත්වතු වල ජීවත් වූ පාරම්පරික ගොවි ජනතාව ඇමරිකානු පාලකයන්ගේ අවශ්‍යතාවය මත සමූල ඝාතනය කර ගැනීමේ දේශපාලනික අර්බුදය මෙම නාට්‍යට පදනම වනවා. ඒකාධිපති හමුදා පාලක ඔගස්ටොපිනොවේ පාලන බලය අතට ගැනීමත් සමඟ එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස කොමියුනිස්ට්වාදීන්ව ඝාතනය කරනවා. පාලනයට හිතවත් ධනවාදීන්ගේ වුවමනාව මත ගොවියන් සතු ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීමට ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ මුවාවෙන් වැඩපිළිවලක් ක්‍රියාත්මක වෙනවා. එයට එරෙහි වන ගොවි බගවේගය හමුදා බලය භාවිත කරලා මර්දනය කරනවා. එහිදී බොහෝ පිරිසක් මිය යන අතර තවත් බොහෝ පිරිසක් සිරගත කරනවා. ඇතැමුන් අතුරුදහන් වන අතර ඇතැමුන් අතුරුදහන් කරවනවා. මෙකී සියළු කාරණා සමඟ පශ්චාත් යුධ සමයක මිනිසා මුහුණ දෙන ඛේදනීය තත්වය තකමයි මේ නාට්‍යට පසුබිම් වෙලා තියෙන්නේ. 

  •        දහස් ගණන් වැන්දඹුවෝ නාට්‍යයේ ඉතිහාසය පිළිබඳ සඳහන් කළොත් ඔබට මොනවද කියන්න තියෙන්නේ?

2015 වසරේ දී ඒ කියන්නේ මගේ අවසන් වසර ප්‍රායෝගික පරීක්ෂණය සඳහා අපි කණ්ඩායමක් එකතු වෙලා මේ නාට්‍ය නිර්මාණය කළා. ඒ කාලේ ඒ හිටපු පිරිසෙන් කිහිප දෙනයි තාමත් නාට්‍යයේ ඉතිරි වෙලා ඉන්නේ. චරිත වලට අඩු අය වෙනුවට අලුත් පිරිසක් අරගෙනත් තියනවා. මේ නාට්‍ය හරහා සෑම දේශයකම තියෙන අධිකාරිත්වය මත පදනම් වුණු ලක්ෂණයන් සහ පාලකයන්ගේ පාලනයේ ලක්ෂණ ආදිය ඉස්මතු  වෙනවා.

  •        නාට්‍යයයේ මුල, මැද, අග කියන්නේ කුමක්ද යන්න මෙම නාට්‍ය ඇසුරෙන් කෙටියෙන් දැක්විය හැකිද?

මුල, මැද සහ අග කියලා කියන්නේ කතා වින්‍යාසයටයි. මේ නාට්‍යයේ ආරම්භයේ දී පිරිමින් නැති ගමක ජීවත් වන සොෆියා නම් කාන්තාවක් ඇතුළුව එදිනෙදා තමන්ගේ සාමාන්‍ය ජීවිතයට හුරු වී සිටින අනිත් ගැහැණුන්ගෙන් තමයි නාට්‍ය ආරම්භ වන්නේ. නාට්‍ය ආරම්භයේදී ගමට කුමක් සිදු වී තියෙනවාද කියන එක හොයාගන්න බෑ. නාට්‍ය විකාශනයේ දී තමයි පිරිමින් අහිමි කාන්තා පාර්ශවයේ ලක්ෂණ පේන්නේ. එහිදී අතීත සිදුවීම් හෙළිදරව් වීමත් එක්කම වර්තමාන සිදුවීම් ගෙන එනවා. නාට්‍ය අවසාන වන්නේ රජයේ අරමුණු ඉටු කර ගැනීමට නොහැකි වීම නිසා සොෆියා ඇතුළු සියළුම පිරිස ඝාතනය වීමෙන්.
ඡායාරූප : හේමන්ත අරුණසිරි
  •   නාට්‍ය සඳහා මුදල් ප්‍රතිපාදන හොයා ගන්නේ කුමන ක්‍රමයකින් ද?

කිව යුතු ම කාරණය නම් මූලික අදියරේදී විභාග අරමුණින් නාට්‍ය සකස් කරද්දි අපි අපේ කණ්ඩායමේ දොලොස් දෙනාම තමයි මුදල් හොයාගත්තේ. එතනදී අපි සාමාන්‍ය ආකාරයට සිසුන් මුදල් හොයන විදිහට ඒ කියන්නේ කැට ගිහිං, කෝච්චියේ සිංදු කියලා, ටිකටි විකුණලා තමයි මුදල් හොයාගත්තේ. හැබැයි දැන් නාට්‍යට සම්පූර්ණ වියදම මායි පෞද්ගලිකව දරන්නේ. එතකොට ඒක ටිකක් වෙහෙසකරයි. කලාවක් වෙනුවෙන් ඒක සතුටුදායක තත්වයක් නොවෙයි කියන එකයි මගේ හැඟීම. නමුත් අපේ අධ්‍යයන අංශයෙනුත්, ඇකඩමික් ප්ලේයර්ස් සංගමයෙනුත් ලැබෙන සහයෝගය නිසා දැනට නාට්‍ය කරගෙන යනවා.

  •        දේශීය නාට්‍ය කලාවක් යහපත් ආකාරයෙන් පවත්වාගෙන යාමට තරුණ නාට්‍ය ශිලිපියෙක් විදිහට ලබා දිය හැකි දායකත්වය කුමක්ද?

අපි ශාස්ත්‍රාලීය පසුබිමකින් නාට්‍ය හදාරලා එයින් ක්ෂේත්‍රයට ආපු පිරිසක්. කළ යුත්තේ ලංකාවේ ප්‍රේක්ෂකයන් බලාපොරොත්තු වන දේ බලලා නාට්‍ය හදන එක නොවෙයි. හොඳ පේක්ෂකාගාරයක් නිර්මාණය කිරීම සඳහායි නාට්‍ය කරන්න ඕන. උදාහරණයක් විදිහට වර්තමානය වන විට හාස්‍ය කියලා නාට්‍ය රැල්ලක් ඇවිත් තියනවා. හාස්‍ය කිව්වම සිනහව විතරක් නෙවෙයි නාට්‍යයක තියෙන්න ඕන. නාට්‍ය ශාලාවෙන් එළියට ගියාම අර හිනාව ඇතුළෙන් හිතන්න යමක් ඉතුරු කරන්නයි අවශ්‍යය. කොමඩි කියන්නේ සමාජ දේශපාලන ආර්ථික ප්‍රශ්න හා තත්වයන් ගැන වගේ ම ජීවිතය ගැන ගැඹුරින් කතා කරන නාට්‍යය. හැම අවස්ථාවකදීම නිර්මාණකරුවා කරන්නේ සමාජ ප්‍රගමනය වෙනුවෙන් යමක් දායක කරන එක. අපේ හැදෑරීම ඇතුලෙන් අපට කරන්න පුළුවන් දේත් ඒකමයි.


සටහන තබන්නේ නලිනිකා ලක්ෂාණි 

Sunday, October 16, 2016

          දේශගුණය වෙනස් වෙමින් පවතියි.

             හැකි පමණ ආහාර හා වගාවන් බහුල කරමු.

www.fao.org
අපි කවුරුත් කැමතියි නීරෝගීව හා සෞඛ‍්‍යය සම්පන්නව ජීවත් වීමට. ඒ විදිහට නීරෝගීව ජීවත් වෙන්න නම් සෞඛ‍්‍යයවත් ආහාර ගත යුතුයි. අවුරුද්දේ දින අතරට ආහාර දිනය එකතු වෙන්නේ 1945 වර්ෂයේ සිටයි. එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානය විසින් ඔක්තෝබර් 16 සෑම වසරකම ලෝක ආහාර දිනය ලෙස සමරනු ලබයි. ගෝලීය වශයෙන් සාගින්නෙන් හා දරිද්‍රතාවයෙන් පෙලෙන අයවලුන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරවීමට මෙම දිනයේ දී අවධාරණය කරවයි. මෙවර තේමාව වන්නේ  “Climate is changing. Food and agriculture must too” යන්න යි. ‘දේශගුණය වෙනස් වෙමින් පවතියි. හැකි පමණ ආහාර හා වගාවන් බහුල කරමු.’ එහි අරුතයි. ලෝක ආහාර අවශ්‍යතාවය සපුරාලීම උදෙසා මුලිකවම කෘෂිකර්මාන්තය වැදගත් කොටසක් හිමි කර ගැනීම ඊට හේතු වන බැවින් බොහෝ වසර වල තේමාව කෘෂිකර්මාන්තය මුල් කර ගනිමින් නිර්මාණය වී ඇත. සමස්ත එක්සත් ජාතීන්ගේ රටවල් මෙම දිනය සමරයි. ඒ ගෝලීය සාගින්න හා දරිද්‍රතාවය පිළිබද විවිධ ගැටලු නිරීක්ෂණය කිරීමට හා ඒ සදහා විසඳුම් මතුකර ගැනීම උදෙසාය.
ලෝකයේ සාගින්නෙන් පෙලෙන ජනයා ජීවත් වන රටවල් අතරින් සුඩානයේ සිදුවූ සිදුවීමක් අමතක කළ නොහැක. කෙවින් කාටර් නම් දකුණු අප්‍රිකානු ඡායාරූප ශිල්පියා විසින් ලබා ගත් ඡායාරූපයක සටහන් වන්නේ 1993 මාර්තු මාසයේ දිනයක් ඔහු දකුණු සුඩානයේ සංචාරයක නිරත වීමකදී තම කැමරා කාචයේ සටහන් වන්නේ ගිජුලිහිනියකුගෙ හා මන්දපෝෂණයෙන් පෙලෙන කුඩා දරුවකුගෙ රුවකි. දැඩි නියඟයෙන් පීඩා විදින සුඩාන වැසියන්ට වියළි සලාක ලබා  ගැනීමට සැතපුම් ගණනාවක් පයින් ඇවිද යා යුතු විය. ඒලෙස ඇවිද යන දරුවකු ගිමන් නිවා ගැනීමට නතර වූ අවස්ථාවක ගිජුලිහිනියකු ඒ දරුවාව ගොදුරක් කර ගැනීමට මාන බලන අවස්ථාවකි. අන්ත දූගී බවෙන් මිරිකුන සුඩානයේ සැබෑ ස්වරූපය තම කැමරා කාචයේ සටහන් කර ගැනීම ඔහුගේ අරමුණ වුවත් පසුව ඒ දරුවාට සිදුවන දෙය පිළිබඳව අවධානය යොමු වීමේදී ඡායාරූප ශිල්පියාට සියදිවි නසා ගැවීමට තරම් කම්පනයක් ඇති විය.
සාගින්නෙන් පෙලෙන ජනයා මෙලෙස පීඩා විඳිත්දී ලෝකයේ තව පිරිසක් බඩ කට පිරෙන්නට  ආහාර ගනී. මෙය ආර්ථික සමාජීය සංස්කෘතික අසමානතාවයේ ස්වභාවයයි. ලෝක ආහාර දිනයේ අරමුණ ඒ පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරිමයි. පෝෂ්‍යදායි ආහාර වේලක් ලබා ගැනීම අප කාගේත් අවශ්‍යතාවයකි. එය මිනිසාගේ මූලික අවශ්‍යතාවන්ගෙන් එකකි. දේශගුණය වෙනස් වෙමින් පවතී. ආහාර සහ කෘෂිකර්මාන්තයට මෙයින් බලපෑම්  ඇති වේ. එබැවින්  එය නිසි පරිදි පවත්වාගත යුතුයි. වස විස රහිතව වගා කිරීම, පරිසරය ආරක්‍ෂා කිරීම, වන සත්ත්වයින් ආරක්‍ෂා කිරීම ආදිය පවා ආහාර දිනයේදී අවධානයට ගත යුතුය. ගොවියන්, මත්ස්‍ය වෙළඳුන් ග්‍රාමීය පරිසරයේ ජීවත් වන්නන් පරිසරය සමඟ ඍජුවම අර්බුදයට ලක් වන අතර මෙයට අමතරව සිටින වෙළඳ සහ පාරිභෝගික පිරිස වක්‍රාකාරව අර්බුදයේ සිටී. ලෝක ජනගහනය ඉහළ යාමේ ප්‍රමාණයත් සමඟ කෘෂිකාර්මික සහ ආහාර තාක්ෂණික ක්‍රියාවලියත් සක්‍රීයව වර්ධනය විය යුතුය. ඒ යහපත් අන්දමිනි. ආහාර ගබඩාකරණය, ඇසුරුම්කරණය, ප්‍රවාහනය, වෙළඳපල ආදී සියල්ල මේ හා බැඳී තිබේ.  කෙසේ වුවත් ලෝකයේ සාගින්නෙන් පෙලෙන්නන් අවම කිරීම සියල්ලන්ගේ ම අරමුණ විය යුතුයි.
 නලිනිකා ලක්ෂාණි

Thursday, October 13, 2016




මං කොළඹ යනෙනු දැක...

කොළඹ අහසට නුවර අහසත් 
එකතු වෙනකොට
උඹ ඇහුවා මතකයි 
"මං දීපු මතකය ඒ විදිහටම 
ආයෙත් අරගෙන එන්න පුලුවන්ද .."
නුවර වැව් රල පෙලට
වලාකුලු බැම්මකට 
මතක ඇති අපේ අත් 
පටලැවුණු අතීතය...
නුඹ නැති ළගපාතක
මං විතරක් අද 
මතක රිදුම් හිමින් 
අවුස්සන අයුරු දැක
කැලණි ගඟ අඬනවා 
මං කොළඹ යනෙනු දැක...


නලී..